Jip op stap met Spike
Spike van Zoest, tweede gitarist van Di-rect. Foto @NU.nl/Charles Batenburg
EEN INDRINGENDE ROADTRIP
Spike van Di-rect maakte samen met zijn vader een roadtrip door Noord-Frankrijk en bracht een bezoek aan Jean-Paul de Vries. Het werd een indrukwekkende ervaring.
door Cor Speksnijder
Gids Jean-Paul met vader en zoon Van Zoest op ‘slagveldvakantie’ in Romagne
‘Wat deed ik op m’n zeventiende? Spelen op Pinkpop, mensen vermaken. Vergelijk dat eens met de jongens die tijdens de Eerste Wereldoorlog in de loopgraven op leven en dood moesten strijden. Het verschil is nauwelijks te bevatten.’
Spike van Zoest, songwriter, gitarist en tweede zanger van Di-rect, een van Nederlands populairste bands, is nog steeds onder de indruk van het bezoek dat hij onlangs samen met zijn vader bracht aan Jean-Paul de Vries in Romagne.
‘Het was een indringende trip.’
Jean-Paul nam vader en zoon Van Zoest mee naar het Argonnewoud waar de loopgraven nog tussen de bomen kronkelen. Hij nam hen mee naar een deel van de Hindenburglinie, de Duitse verdedigingslinie die stand hield tot het Amerikaanse Maas-Argonne Offensief in de herfst van 1918. Hij liep met hen door velden waar je na honderd jaar nog steeds kogelhulzen tussen de graspollen vindt. En hij leidde hen rond in zijn museum.
‘Jean-Paul vertelde ons dingen die we niet in boeken hebben gelezen’, zegt Spike. ‘Hij kon tot in de kleinste details vertellen wat zich in deze omgeving heeft afgespeeld. Als je met Jean-Paul als gids door het gebied loopt, geeft dat een enorme meerwaarde. In zijn museum heeft hij verzameld wat hij in de loop der jaren tijdens zijn wandelingen heeft gevonden. Het ligt daar zonder opsmuk, soms zit de aarde er nog aan. Het maakt de geschiedenis tastbaar.
Vader en zoon Van Zoest voor Museum Romagne 14-18
Spike nam de tijd om de omvangrijke museumcollectie op zich te laten inwerken. Onder de dingen die hem vooral zijn bijgebleven: een doosje met kleine mascottes. Die hadden soldaten bij zich omdat ze geluk zouden brengen.
‘Dat ze in het museum liggen betekent dat ze op het slagveld zijn gevonden en voor die jongens niet hebben geholpen.
Al die persoonlijke spullen hebben een eigen verhaal. Dat raakt je.’
Duitse begraafplaats in Romagne
Jean-Paul nam zijn Haagse bezoek ook mee naar de kleine WOI-begraafplaats van Romagne. Daar liggen Duitsers, Fransen en zelfs Russen. ‘Jean-Paul heeft oog voor het lot van soldaten van beide partijen. Hij zei: in oorlogstijd bepaalt de plek waar je wieg heeft gestaan aan welke kant van het front je belandt. Uiteindelijk kent de oorlog alleen verliezers. Het is triest dat het met de oorlog in Oekraïne weer actueel is. Wat hebben we nou met elkaar opgestoken?’
The Tribute jury: Cesar Zuidewijk, Angela Groothuizen, Spike
Spike kwam bij Jean-Paul terecht via zijn vriend en stadgenoot Cesar Zuiderwijk, drummer van de kort geleden met optreden gestopte band Golden Earring en tevens lid van het Comité van Aanbeveling van de Stichting Vrienden van Romagne 14-18.
Ze zaten samen in de jury van het SBS-programma The Tribute en raakten tussen de opnames door aan de praat over hun gemeenschappelijke interesse: de Eerste en Tweede Wereldoorlog.
‘Cesar zei dat ik eens langs moest gaan bij Jean-Paul, een bekende van hem. In mei had ik een aantal dagen vrij tussen de optredens en dat was een uitgelezen kans om met mijn vader op pad te gaan. Om hem mee te nemen op een roadtrip naar Noord-Frankrijk. In zijn klassieke lichtblauwe MGB. Die had hij gekocht toen hij 20 was, daarna verkocht en weer later als wrak teruggevonden. Inmiddels heeft hij hem gerestaureerd.’
De avond voordat ze aanklopten bij Jean-Paul keken ze in een Frans dorp naar They Shall Not Grow Old, de documentaire van Peter Jackson, die archiefbeelden van frontsoldaten met inkleuring en andere moderne technieken buitengewoon aangrijpend wist te maken. ‘In die film komt de oorlog heel dichtbij.’ Ze lieten zich overweldigen op de Amerikaanse militaire begraafplaats van Romagne, waar meer dan 14 duizend soldaten hun laatste rustplaats hebben gevonden onder hagelwitte kruisen. Ze reden naar Verdun, bezochten forten en gedenktekens. Ze lieten zich onderdompelen in het verleden.
De belangstelling voor de wereldoorlogen, voor geschiedenis, kreeg Spike mee van thuis. Hij sprak erover met zijn vader, er stonden historische boeken in de kast. Op de middelbare school vond hij geschiedenis een van de weinige interessante vakken. Zijn favoriete leraar was de geschiedenisleraar, Amerika-deskundige Willem Post. Die kon zo bevlogen vertellen. Hij zorgde ervoor dat zijn interesse voor de geschiedenis verder werd aangewakkerd.
Willem Post, favoriete geschiedenisleraar van Spike
Di-rect had twee jaar geleden een grote hit met Soldier On, een nummer dat ondanks de titel niet gaat over soldaten. Dat neemt niet weg dat het opvallend veel indruk maakt op militairen en veteranen, zegt Spike.
‘Soldier On gaat over mensen die hun angst overwinnen en strijdbaar durven te zijn. We speelden het twee jaar geleden op veteranendag in de Ridderzaal en dit voorjaar een week lang op het Malieveld bij de Invictus Games, een internationaal sportevenement voor fysiek en/of gewonde militairen. Als we met veteranen en militairen spraken merkten we dat Soldier On veel met hen doet. Als we dat speelden kwam er een hoop emotie los. Het nummer gaat erover dat je kracht in jezelf vindt bij tegenslag of het verlies van een dierbare. Voor militairen die uit een oorlogsgebied komen heeft het kennelijk speciale betekenis. Dat is mooi. ‘ Gaat het onwillekeurig toch over soldaten…
Spike (tweede van links) met zijn wapenbroeders van Di-rect
