Waarom zijn wij hier? (03)

Ons Verhaal

‘Mijn grootouders waren erg verdrietig omdat hun zoon tijdens de Eerste Wereldoorlog in 1918 bij Verdun gesneuveld was. Zijn geliefde had de verkering uitgemaakt en daarom had hij zich vrijwillig gemeld. Toen mijn grootouders erachter kwamen dat hij zich aan het front bevond, was hij al gesneuveld’.

Dit was het verhaal dat ik als klein jongetje van mijn moeder gehoord had. In 2014, honderd jaar na de uitbraak van de Groote Oorlog, was er volop belangstelling voor deze oorlog en herinnerde ik me dit verhaal weer. Het was toch wel bijzonder dat een familielid meegevochten had bij Verdun.
Maar wie was deze soldaat dan?

In gedigitaliseerde kranten vonden wij een familiebericht van februari 1934, waarbij melding wordt gemaakt dat het echtpaar Karl Hauch en Barbara Meiser, de grootouders van mijn moeder, hun 50-jarige huwelijk vieren. Interessant is dat het artikel vermeldt dat ‘één der zonen viel in den oorlog’

Nu weten we in welke tak van de familie wij de soldaat moeten plaatsen en dat hij vermoedelijk aan Duitse kant heeft gevochten. Ons eerste succes en onze digitale zoektocht wordt in de loop der jaren uitgebreid met het bezoeken van historische plekken zoals Ieper, Verdun en de Somme .

Via sociale media komen we in contact met Harald Hauch uit het Duitse Saarland. De grootvader van Harald en mijn grootmoeder waren broer en zus. Harald weet dat “onze” soldaat Jakob heette en op 31 mei 1896 in Merchweiler (Saarland) is geboren.

Tijdens een ontmoeting met Harald blijkt de foto een postkaart te zijn, geadresseerd aan zijn jongere zusje Charlotte, mijn oma dus. Geschreven vanuit het Rekrutendepot uit St-Avold. Hieruit blijkt dat Jakob lid was van het 173 IR. Voor ons belangrijke informatie om onze zoektocht voort te zetten.

Via de Deutsche Verlustlisten en navraag bij de Deutsche Volksbund vernemen wij dat Jakob op 15-07-1915 in het Argonnerwoud zou zijn gesneuveld. Zijn beenderen zouden zich op het kerkhof van Cheppy bevinden. Hij heeft geen eigen graf omdat zijn beenderen pas na de oorlog hier naar toe zijn verplaatst en hij op basis van de voorliggende gegevens niet eenduidig geïdentificeerd kon worden.

Tijdens een familiereünie duikt een andere foto van Jakob, op de achterkant staat vermeld: “ter nagedachtenis van Jakob Hauch die op 19e jarige leeftijd tijdens een bajonetaanval door Fransen gesneuveld is”.

Uit onderzoek hebben we achterhaald dat op 13 en op 14 juli 1915 twee grote aanvallen hebben plaatsgevonden in het Argonnerwoud. Jakob is vermoedelijk tijdens deze gevechten van 13 of 14 juli gewond geraakt en op 15 juli aan zijn verwondingen overleden. Toevallig bestaat er een schilderij van Georg Schöbel van deze man-tegen-man gevechten op 13 juli. Vermeldde het opschrift achter op de foto niet dat Jakob gesneuveld was tijdens een bajonetaanval?

Natuurlijk bezoeken we de begraafplaats Cheppy en H285 in de Argonnen  en ook volgen ook onze eerste bezoeken aan het museum van Jean-Paul de Vries: Museum Romagne ’14-’18.
De begraafplaats Cheppy staat in schril contrast met de goed onderhouden Amerikaanse en Britse begraafplaatsen in de nabijheid. Cheppy is niet meer dan een slecht onderhouden knollenveld. Het opschrift “Mit Gott, für Koenig und Vaterland” is na je dood niet veel meer waard. Ook wrang is dat wij de eerste familieleden zijn die Jakob’s begraafplaats bezoeken, 100 jaar na zijn dood!

Maar hoe waarheidsgetrouw was het verhaal van mijn moeder?
De plaats waar Jakob gesneuveld is bevindt zich in de nabijheid van Verdun. Vermoedelijk is ‘14-’18 verbasterd naar 1918. In de briefkaart informeert Jakob naar een meisje genaamd Mina. Is dit zijn verloren gegane liefde?
Op 1 maart 1915 bevindt hij zich bij de rekruten en nog geen 4 maanden later is hij reeds gesneuveld. Pas daarna komen zijn ouders erachter dat hij zich vrijwillig naar de Argonne heeft laten overplaatsen.

Mijn zoon Tim heeft onze zoektocht uitgebreid beschreven in zijn VWO-profielwerktstuk. Door Het Koninklijk Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap is zijn profielwerkstuk beloond met de eerste prijs.
Geïnteresseerden kunnen dit werkstuk in pdf bij mij opvragen door een mail te sturen naar: p.valkenburg@ziggo.nl

Ons Verhaal is het verhaal van Tim en Peter Valkenburg en Bertie Jansen